Çölyak hastalığı genetik veya çevresel etmenler nedeniyle ince bağırsağın; GLUTEN adlı proteine karşı ömür boyu süren ve kronikleşen hassasiyetidir. Çölyak; bağışıklık aracılı gelişir, ince bağırsak harabiyeti ve emilim bozukluğu yaratır. Buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllar GLUTEN içerir. Kısmen de yulafta bulunur.
Bu hastalığın tek tedavi yöntemi ömür boyu sürdürülmesi gereken GLUTENSİZ DİYET’ tir. Etiket okuma alışkanlığı kazanılmalıdır.
Genetik ve çevresel etkenleri olan bu hastalık için dikkat edilmesi gereken bir husus da şudur:
- Bebeklere 3 aydan önce glutenli besin verilmesi bu hastalığın oluşma riskini arttırıyor. Bu yüzden bebekler en erken 4 en geç 7. ayda glutenle tanışmış olmalıdır.
Gluten Hangi Besinlerde Bulunuyor?
- Buğday, arpa, yulaf ve çavdar katkılı her ürün:
- Makarna, irmik, un, bulgur, kuskus, şehriye…
- Tahıldan yapılmış ekmek, unlu mamuller, hamur işleri
- Salam, sosis
- Şalgam
- İkisi, üçü bir arada kahveler
- Bira
- Meyveli ve tahıllı sütler (etiket bilgisine bakılmalı)
- Katkı maddeleri
- Sirke
- Dondurma
- Tatlılar
- Soya sosu
- Kurutulmuş meyveler
- Tatlandırıcılar
Küp şekerlere daha önceden unlama işlemi yapılıyordu fakat şu anda unlanmıyor. Yine de besin etiketine dikkat etmek gerekiyor.
Yapışkanlı kağıtlar gluten içerebiliyor.
Oyun hamurlarında gluten bulunuyor, çocuklara bu konuda mutlaka eğitim verilmeli.
Glutensiz Besiler Nelerdir?
- Meyve ve sebzeler
- Et çeşitleri, süt ve yumurta
- Mısır
- Pirinç
- Tef
- Karabuğday
- Darı
- Amarant
- Kinoa
- Süpürge darısı
Ve diğer ürünlerin de glutensiz olanları üretiliyor.
Etiket okuma alışkanlığı burada ön plana çıkıyor. Peki bir üründe gluten olmadığını nasıl anlarız?
Bu işaretler bulunduğu ürünlerde gluten olmadığını belirtiyor.
Diyetisyen Asena Çopuroğlu
