İnek sütü alerjisi 0-3 yaş döneminde en sık görülen alerji türüdür. İnek sütü alerjisi gelişen bebeklerde diğer besinlere alerji gelişme riski de çok fazladır. Bebekte inek sütü alerjisi ve diğer besin alerjilerinin gelişme sebepleri;
İmmünolojik(bağışıklık) sistemin tam gelişmemiş olması,
Anne sütünün erken bırakılması veya alınamaması,
Tamamlayıcı beslenmeye erken başlanması,
Bağırsak geçirgenliğinin fazla olması,
Koruyucu antikorların eksikliği,
Mide asidinin düşük olması gibi sebeplerin yanında genetik faktörler de etkili olmaktadır.
Aşırı ağlama, ciddi gaz sancısı, kusma, kabızlık, egzama, bronşit gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır.
Tanıda deri prick testi, IgE ölçümleri, besin yükleme testi ve eliminasyon diyetleri uygulanabilmektedir.
Eliminasyon diyeti; belirli besinlerin bir süreliğine beslenme düzeninden çıkarılması, daha sonra çıkarılan gıdaların yavaş yavaş beslenme düzenine geri eklenmesi ve olası reaksiyonların izlenmesini içeren bir diyettir.
Besin alerjisi tanısı alan hastaların diyeti ayrıntılı bir şekilde planlanmalı, enerji ve besin ögeleri açısından yeterli ve dengeli olmalıdır. Diyet planı yapılırken elimine edilen besinlerin yerine alternatif besin kaynaklarının kullanılmalı ve bebeğin besin gereksinimleri karşılanmalıdır.
Bebeğin bu eksikleri karşılayabileceği en iyi kaynak anne sütüdür. İnek sütü alerjilerinde anne sütü alımı bir reaksiyon oluşturmaz. Fakat annenin; yumurta, fıstık, süt ve süt içeren bütün besinleri iyileşme sağlanana kadar beslenme düzeninden çıkarması gerekmektedir.
Bebek ek gıdaya geçmişse süt, yoğurt, peynir, kaymak, yumurta, fıstık ve fıstık içerebilecek ürünler bebeğin diyetinden çıkarılmalıdır. Keçi ve koyun sütleri de benzer alerjik reaksiyonlara yol açabileceği için tüketilmemelidir.
Bununla birlikte besin etiketi okumak çok önemlidir. İnek sütü bileşiminde yer alan ve alerjiye sebep olan bazı moleküller paketli ürünlerde de bulunabilmektedir. Besin etiketinde; kazein, kazein hidrolizat, kazeinat, laktalbumin, laktoz, galaktoz, whey protein, laktuloz, diasetil, laktiol yer alıyorsa bu gıdalar iyileşme sağlanıncaya kadar tüketilmemelidir.
Yumurtaya da alerji gelişebileceğinden besin etiketinde; albümin, globülin, lizozim, lesitin, ovalalbumin, ovovitelin yer alan ürünler de iyileşme sağlanıncaya kadar tüketilmemelidir. Ayrıca krem, losyon ve şampuanların içeriklerine de bakılmalıdır.
Yumurta ve süt ürünlerinin bu süreçte tüketilmemesi; protein yetersizliğine yol açacağından bebeğin diyetinde balık, kırmızı et ve kümes hayvanları gibi kaliteli protein kaynaklarına yer verilmelidir.
Süt ve ürünlerinin esas kalsiyum kaynağı olması nedeni ile eliminasyon diyeti sırasında kalsiyum alımı ve takviyesi mutlaka doktorla birlikte değerlendirilmelidir. Kalsiyum ihtiyacı brokoli, ıspanak, pırasa gibi yeşil yapraklı sebzelerle desteklenmelidir.
Bebek mama alıyorsa hipoallerjen olarak adlandırılan; tam hidrolize mamalar veya serbest aminoasit içeren mamalar kullanılmalıdır.
Tam hidrolize mamalar; belirli işlemlerden geçirilerek alerjik özellikleri yok edilmiştir. İnek sütü alerjisinde ilk tercih edilmesi gereken mamalardır. Bebelac Peptijunior ve Abbott Similac Alimentum örnek verilebilir.
Serbest aminoasit içeren mamalara; Nutricia Neocate Junior, Aptamil Pregomin AS ve Evolvia RP örnek verilebilir.
Pirinç bazlı mamalar; ağır metal içeriğine sahip olduğu için önerilmemektedir.
Soya bazlı mamalar; östrojenik etki göstermesi ve besinsel olarak yetersiz olması sebebiyle önerilmemektedir.
Mamaları mutlaka doktorunuza başvurarak kullanınız. Bu süreçte yanlış mama kullanımı alerjiyi kötü yönde etkileyebilmektedir.
