Çiğ Süt: Hiçbir işlem görmemiş süttür. Hayatımızda önemli rolü olan çiğ süt, pastörize sütlerin üretime başlamasıyla uzun yıllar boyunca toplumda “Çiğ süt mü, Pastörize süt mü” diye sorulara neden olmuştur. Ve bu konu hala da tartışmaya açıktır.
Neden çiğ süt alınıyor ve kullanılıyor?
Çiğ sütün en temel kullanım sebebi alışkanlıktır. Şehirleşme yaygınlaştıkça toplum, pastörize süt kullanmaya da alışmıştır. Tabii ki de bölgesel olarak çiğ sütün kullanımı hep devam etmiştir. Özellikle son zamanlarda şehirleşmenin getirdiği bir ihtiyaç olarak “doğal olana yönelim” ile kullanımı tekrar gündeme gelmiştir.
Çiğ sütün; pastörize sütlere göre daha faydalı olduğu, vitamin ve minerallerinin daha fazla olduğu, bağışıklığı daha fazla güçlendirdiği bilgisi de çok gündemde.
Peki gerçekten çiğ sütte faydalı besin ögeleri daha mı fazla?
Evet, bazı besin ögeleri miktarları işlem görmediği için daha fazla ama biliyoruz ki çiğ sütü aldığımızda kaynatıyoruz. Bu kaynama sırasında maalesef faydalı bileşikler azalıyor ve pastörize sütten daha az faydalı hale geliyor.
Peki hiç işlem görmemiş bu sütlerde zararlı bileşikler var mı?
Konunun en temel noktası da burası.
Çiğ süt içerisinde; zararlı toksinler ve bakteriler bulunuyor.
Hayvanın beslendiği otlarda bulunan tarım ilaçları süt içeriğine geçiyor.
Hayvan hastalandığında kullanılan antibiyotik süt içeriğine geçiyor.
Hayvan derisinde oluşan hastalıklar süt içeriğine geçiyor.
Bunların dışında düşünülmesi gereken şey; bu süt hangi koşullarda, kim tarafından sağılıyor? Steril olarak mı evlerimize giriyor?
Tüm bu bakteriler, toksinler ve ilaçlar kaynatılma ile maalesef sütten tamamen gitmiyor.
Yani çiğ süt, riskli bir besin olarak nitelendiriliyor. “Yıllardır kullanıyorum ve çiğ sütten bir şey olmadı” dediğinizi duyar gibiyim.
Madem zararlı eskiden beri insanlar bundan neden etkilenmedi?
Çünkü bağışıklık sistemleri bizimkinden çok daha fazla güçlüydü. Ve sürekli kullanan insanlarda da bu durum gelişmiş olabilir. Bu toksinleri sürekli vücuda alıyor olmak vücuttan atıldığı anlamına da gelmemektedir. Vücutta toksinlerin birikmesi kötü hastalıklara yol açabilmektedir. Ki eskiden hastalıkların nedenleri de araştırılamıyordu.
Çiğ sütün zararlı olmadığı görüşünde olabilirsiniz fakat şunu bilmelisiniz ki bazı durumlarda bağışıklık sistemimiz bizi yeterince koruyamayabilir. Bu durumlarda özellikle dikkat etmeliyiz. Hamileler, emzirenler, bebek ve çocuklar, yaşlılar, kronik hastalıkları olanlar, kanser teşhisi konulan bireyler, bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklara sahip olanlar kesinlikle çiğ süt kullanmamalılardır.
Peki Ne Kullanacağız?
Pastorize Süt.
Pastörize süt; 72-85 derecede 12-40 saniye arasında ısıl işlem görmüş sütlerdir. Sanıldığının aksine içerisinde katkı maddesi ve koruyucu yoktur. Yapımında her aşamada analiz edilir. İçerisinde toksin ve herhangi bir zararlı bileşik tespit edilen sütler pastörize edilmez. Pastörize edildikten sonra sorun tespit edilen sütler piyasaya çıkarılmaz.
Tabii ki burada da dikkat edilmesi gereken bir şey var: bilindik ve güvenilir markaları tercih etmek, satın alırken son tüketim tarihi ve ambalaj kontrolü yapmak.
Diyetisyen Asena Çopuroğlu
